Fri, 25 Nov 2022
ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ပတုာ်ကွံာ် တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးထီဒါပိာ်မုၣ် အမုၢ်နံၤ

    

 

တနံၤအံၤ လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၅ သီ,  ပကိးသထြီဒီးဃ့ထီၣ် လၢတၢ်ကဟ့ၣ် တၢ်သးစၢၢ်ဆၢ ဆူဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်လိၣ်ဘၣ်နီၢ်နီၢ် လၢအမ့ၢ်တၢ် ထီဒါ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤခဲလၢာ် လၢအမၤဆါပယွဲပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်ပိ၁်မုၣ်တဖၣ် အနီၢ်ခိ၊ နီၢ်သးဒီး သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါဂ့ၢ်ဝီ တၢ်မၤပယွဲ သ့ၣ်တ ဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤ ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်  ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲဒီး တၢ်မၤဆါပယွဲ ပှၤဂ့ၢ်၀ီၤခွဲးယာ်ဒီး သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါဂ့ၢ်၀ီသ့ၣ်တဖၣ် အါမးန့ၣ်လီၤ. KHRG ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးသပှၢ်ပှၢ် လၢတၢ်ကပတုာ်ကွံာ် တၢ်မၤ ဆါပယွဲ အကလုာ်လုာ်  လၢအထီဒါပိာ်မုၣ်တဖၣ်လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤ ဒီးနုာ်လီၤပာ်ဖှိၣ် ထီၣ်သးလၢ (၁၆) သီတၢ် ဟူးတၢ်ဂဲၤ လၢတၢ်ကတိၤန့ၢ်ခဲးတၢ်လၢ မုၣ်ခွါတၢ်ထဲသိးတုၤသိးအဂီၢ်ဒီး တၢ်အုၣ်ကီၤလၢပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တ ဖၣ်ခဲလၢာ် အဂီၢ် ဒ်သိးကဒိးန့ၢ် ဘၣ်က့ၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်လၢပှဲၤ ဃုာ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်အိၣ်မူလၢအပူၤဖျဲးဒီး တၢ်မၤဆါပယွဲ ဒီးတၢ်နီၤဖး တၢ်အဒူၣ်အဆၢသ့ၣ်တဖၣ်,  တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် နီၢ်ခိဒီးနီၢ်သးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဒီးတၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်စံၣ်ညီၣ် ပီတ့တၢ်တီတၢ်တြၢ် ခွဲးယာ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဆီၣ်သခူထီၣ် ပတၢ်ကိးသထြီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢ ပှၤလၢ အမၤကမၣ် တၢ်မၤဆါပယွဲ ထီဒါပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် တၢ်ကဘၣ်ဟံးထီၣ်အီၤဂ့ၢ်ဝီ ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤသကိး မူဒါတၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်က့ၤ တၢ်ထဲသိးတုၤသိး အဂီၢ်န့ၣ် လီၤ.  

စးထီၣ်လၢ ၂၀၂၁နံၣ် သုးမီၤစိရိၤဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် မၤကမၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယာ်ကွီၢ်မ့ၣ် ဒီး တၢ်ဒုးထီဒါပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ဆၢၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်အကလုာ်ကလုာ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၤသံနါစိၤ,  တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်,  တၢ်မၤဆါပယွဲ,  တၢ် နီဃ့ၢ်ကွံာ်သဝီဖိ,  တၢ်ဒွဲၣ်အူသဝီ ဒီးတၢ်ဂုာ်ဆူၣ်ပျိဆူၣ်,  မၢဆူၣ်သဝီဖိ၀ံပီၤတၤ,  သူသဝီဖိဒ်တၢ်ဒီသဒၢလီၤ သးအဂီၢ်,  တၢ်တြီတံၢ် ဃာ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်အံၤထွဲကွၢ်ထွဲတၢ်လိၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အပညိၣ်ထီဒါ ပိာ်မုၣ်လၢကျဲအဘိဘိ အဃိ မ့ၢ်တၢ်လၢအမၤဘၣ်ဒိ ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်န့ၣ် လီၤ.  

စးထီၣ်လၢ သုးမီၤစိရိၤဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ လၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤ ကမျၢၢ်အါန့ၢ်ဒံး ၃၀၀, ၀၀၀ ဂၤ ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံ ဟးဖျိးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢပိာ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်ပဒ့ၣ်ကွံာ်အသးဆူတၢ်လီၢ်အဂၤ ဒ်သိးပယီၤသုးတဖၣ်သုတဖီၣ် အဝဲသ့ၣ်တဂ့ၤ အဂီၢ်အဃိ ညီနုၢ်မိၢ်တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ခူသူၣ်ဒီးကွၢ်ထွဲအဖိဆံးလၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဒၣ်တၢ်မၤစၢၤ လၢတၢ်ချၢထဲဆံး တက့ၢ်ဧိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအဆၢကတီၢ် ပိာ်မုၣ်လၢကညီကီၢ်စဲၣ် ပူၤသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်သး နးနးကျံး ကျံးအပူၤ,  ညီနုၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံအီကဆှီ၊ တၢ်ကဆှဲကဆှီပီးလီဒီးဆူၣ်ချ့တၢ်မၤစၢၤ ဃုာ်ဒီး မိၢ်ဒီးဖိဆံးဆူၣ် ချ့တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ မၤစၢ်လီၤပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဂံၢ်ဘါ ဒီးတၢ်မၤပယွဲအ၀ဲသ့ၣ် ခွဲးယာ် ညီအါထီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်လၢအတဃ့ၢ်ဒီးအိၣ်တ့ၢ်လၢဒူသဝီပူၤတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ကဘီယူၤသုး ဟဲကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ဖးဒိၣ် ဒီးပ ယီၤသုးတၢ်ထီၣ်ဒုးအကျိၤအကျဲလၢအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.   လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ဂံၢ်ခီၣ် ထံးတၢ်လိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဃုာ်ဒီး ကသံၣ်ကသီ တၢ်အီၣ်တၢ်အီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

KHRG တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါလၢအပူၤကွံာ်သ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမုၢ်ဒိၣ်တၢ်မၤဆါပယွဲသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ ထီဒါပိာ်မုၣ် သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ရဲၤလီၤကျဲၤလီၤအကျိၤအကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢအဘျးစဲလိၤအသးဒီးတၢ်မၢဆူၣ်၀ံပီၤတၤ ဂ့ၢ်၀ီသ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ.[1] တၢ်မၤကမၣ်တၢ်ဒုးတၢ်ယာ်ကွီၢ်မ့ၣ်ဒီး ပိာ်ခွါစဲၣ်နီၤကံၢ်စီတၢ်ထံၣ်တၢ်စိကမိၣ် ခံခါအဘၢၣ်စၢၤအံၤ တၢ်ဘျးစဲလိာ်အသး အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတၢ်မၤကမၣ် သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါလၢတၢ်လီၢ်သကုၤဆးဒး ကွီၢ်မ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲကျိၤကျဲတခါလၢ က ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒီးမၤဆူၣ်ထီၣ်သုးတၢ်စိတၢ်ကမီၤ,  ကဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤပှၤလၢအသးတလီၤပလိာ်ဒီးထီဒါထံ သုးမီၤစိရိာ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢ တၢ်ပြး သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးနးနးကလဲာ် ဒီးတၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤသ့ၣ်တဖၣ် အံၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး စးထီၣ် လၢ သုးဟံန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ တဘျီလၢ်လၢ်ဖဲပယီၤသုးတဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်လၢသဝီပူၤ မ့တမ့ၢ် အိၣ်ဘူးဒီး သ၀ီန့ၣ် ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် တူၢ်ဘၣ်၀ဲလၢ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢအဝဲသ့ၣ်ဂီၢ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်တြီဆၢထီဒါ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး မုၣ်ခွါတၢ်မၤဆါပယွဲ ဒီးသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်မၤဆါပယွဲဂ့ၢ်ဝီသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ တၢ်လၢအတၤတၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ်တခါ မ့ၢ်၀ဲ သုးဖီၣ်စုက၀ဲၤလၢအမၤကမၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ပူၤဖျဲးထီၣ်ကွံာ်လၢစံၣ်ညီၣ်အပူၤ မ့ၢ်လၢကမျၢၢ်စံၣ်ညီၣ် ပီတ့ကွီၢ်ဘျီၣ်အကျိၤအကျဲ အံၤ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤ လၢကစံၣ်ညီၣ်ဝဲ ကီၢ်ပယီၤသုးဖိတဂၤစုာ်စုာ် လၢအမၤကမၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တအိၣ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. လၢ တၢ်န့ၣ်အဃိ ကီၢ်ပယီၤသုး ခိၣ်နၢ်ဒီးသုးဖိတဖၣ် မၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ပလၢၢ်ဘၣ်၀ဲ တၢ်ပူၤဖျဲးဒီး တၢ် စံၣ်ညီၣ်အပူၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ.

အပူၤကွံ၁်အနံၣ်တဖၣ် လံ၁်ပ၁်ဖျါတဖၣ်လၢ သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲလၢ ကမျၢၢ်တဖၣ်မၤအီၤလၢ အကဲထီၣ်သးလၢ အတဘၣ်ထွဲ ဒီး တၢ်သဘံၣ်ဘဘုၣ်ဘၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်  ဟဲအါထီၣ်၀ဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ပှၤတ၀ၢအတၢ်ပ၁်သူၣ်ပ၁်သးလၢ တၢ်ပျၢ်ကွံ၁် မ့တမ့ၢ် တၢ်၀ံ သးစူၤ တၢ်မၤပယွဲ လၢပိ၁်မုၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်တခါလၢ အဆီတလဲကွံာ် ကမျၢၢ် အတၢ်ထံၣ်ဒီးတၢ် ကမၤခီၣ်ဆၢက့ၤတၢ်မၤပ ယွဲ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢပှၤတ၀ၢပူၤ အ၀ဲသ့ၣ် ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး တၢ်ထံၣ်သံအဃိ ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဘၣ်သဂၢၢ်ဝဲဒီး နီၢ်သး တၢ်တူၢ်ဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီး သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲန့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ် ကလံၤထံး အပူၤ တၢ်လၢကဂ့ၢ်လိ၁်ဘှါရှဲကျိၤကျဲ ဘၣ်ဃးဒီး သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲ အိၣ်ဝဲဒၣ် စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိလၢ KHRGမၤနီၣ် မၤဃါအါအပူၤ ပှၤအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ် ကမီၤတဖၣ်န့ၣ် ဆီၣ်သန့ၤပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤလၢ ကဒိးတ့ဒိးဖျီအသးဒီး ပှၤမၤပယွဲတၢ်တဂၤ န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်ဒိးဖျီန့ၢ်ဆူၣ်ဒီး ဆဲးဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မၤဆါပယွဲထီဒါ ပိ၁်မုၣ်လၢ အိၣ်ဒီး အကျိၤအကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်လီၤ. လုၢ်လၢ်ဒ်အံၤ ဒုးကဲထီၣ် ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် လၢ ကအိၣ်ဘှ့ၣ်အိၣ်ဘှီၣ်လၢ တၢ်မၤပယွဲသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ ဒုးအိၣ် ထီၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်မၤပယွဲအက့ၢ်အဂီၤအဂၤတ ဖၣ်ဒီး တၢ်မၤဆါလီၤက့ၤ အနီၢ်အစၢ်သး န့ၣ်လီၤ. လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ တၢ်ဖီၣ်ဆူၣ်ဒီး တၢ်မၤပယွဲ လၢနီၢ်ဒီမါ၀ၤ အဘၢၣ်စၢၤ အိၣ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.

KHRG တူၢ်လိ၁်အၢၣ်လီၤ စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢ ကညီကီၢ်စဲၣ်ပူၤ ဘၣ်ဃးတၢ်မၤပယွဲထီဒါပိ၁်မုၣ်အက့ၢ်အဂီၤအဂၤအိၣ်လီၤဆီလိ၁်သးန့ၣ် န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤထံကီၢ်တၢ်ဘျၢအပူၤ လၢပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါ အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ပ၁်ပနီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးလီၢ်က၀ီၤလုၢ်လၢ်ထူသနူတၢ် ဒိးန့ၢ်ပၢ ဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ကပံ၁်တအိၣ် ဘၣ်အဃိ ပိ၁်မုၣ်တဖၣ် ကဖံးအီၣ်မၤအီၣ်တၢ်လၢ တၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ် ကဒိးနၢ့်ပၢဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ် တအိၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ပိ၁်မုၣ် ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မၤဟံၣ်ဃီတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီး ကွၢ်ထွဲအဒီပုၢ်ဝဲတဖၣ်အဃိ အါဒၣ်တက့ၢ်ထီၣ် ဘၣ်ကၠိ တုၤလၢ ကတၢၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. မုၣ်ခွါ တၢ်လီၤဆီဒီး တၢ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပိ၁်မုၣ်ဒီးပိ၁်ခွါတဖၣ် တၢ်တုၤသိးထဲ သိးတအိၣ်ဘၣ်အံၤ ကဲထီၣ်သးခီဖျီ တၢ်ဘျၢလၢအဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤတၢ်ဒီး ပယီၤသုးပၢပြး အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိ တဖၣ်သူ၀ဲ လုၢ်လၢ်ထူသနူမုၣ်ခွါ မူဒါတဖၣ်ဒီး ဂု၁်ကျဲးစၢးမၤစှၤလီၤ ပယီၤသုး အတၢ်မၤပယွဲ ထီဒါလၢပှၤတ၀ၢပူၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိ တဖၣ်န၁်၀ဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်မး ပသုးဖိတဖၣ် အတၢ်မၤပယွဲထီဒါပိ၁်မုၣ် ကလီၤစှၤန့ၣ်လီၤ. သန၁်က့ တဘျီတခီၣ် ပိ၁်မုၣ် တဖၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤကွံ၁် အသးသမူ တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဒီး တၢ်အိၣ်မု၁်ဆိးပၢၤတဖၣ် လၢကဒီသဒၢ သဖိပိ၁်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် လီၤ. လၢကအုၣ်ကီၤ တၢ်တုၤသိး ထဲသိးလၢ ပိ၁်မုၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်လိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကဘၣ်ဘှါရှဲ တၢ်ကွၢ်တလီၤဒီး တၢ်လၢအဒုး အိၣ်ထီၣ်တၢ်မၤပယွဲ အဂ့ၢ်အဂီၢ်ခဲ လၢ၁်န့ၣ်လီၤ.

လၢန့ၣ်အမဲၢ်ညါ တနံၣ်ညါအံၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢ အမ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုၤကွံ၁် တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး ထီဒါပိ၁်မုၣ်မုၢ်နံၤအံၤ  ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤ တၢ်မၤဆါပယွဲထီဒါပိ၁်မုၣ် (VAW) အက့ၢ်အဂီၤခဲလၢၤဒီး ညီနုၢ်မူဒါ လၢပဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလၢ ပကမၤ ဟါမာ်ကွံ၁်တဖၣ်န့ၣ် အမ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လၢ KHRG အတၢ်မၤပညိၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပနီၢ်ကစၢ်ဒီးပှၤတဂၤစုာ်စုာ် ကဘၣ်ဟံးထီၣ် ဖီၣ် ထီၣ်မူဒါလၢ တၢ်ထီဒါက့ၤ တၢ်ဖီၣ်ဆူၣ်မၤတရီတပါလုလၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်န၁်န့ၢ်ဒီးဒီသဒၢပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်မၤပယွဲ လၢအ အိၣ်မူဒံးတဖၣ် ဒ်သိးကမၤလီၢ်မၤကွံ၁် ပိ၁်ခွါတၢ်ဒိၣ်စိဒိၣ်ကမီၤ တၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤဒီး လုၢ်လၢ်သကဲးပ၀း ဒီး ကျိၤကျဲလၢအလီၤဘၣ် ယိၣ်တဖၣ်, လၢတၢ်ကသိၣ်လိပှၤလၢခံတစိၤဘၣ်ဃး မုၣ်ခွါ တၢ်တုၤသိးထဲသိးဒီး တၢ်ပ၁်ကဲ, ကဃ့ထီၣ်၀ဲ တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤလၢလီၢ် က၀ီၤဒီး လီၢ်က၀ီၤပှၤန့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤတဖၣ်အအိၣ်, ကမၤလီၤတံၢ် ပိ၁်မုၣ်အတၢ်နု၁်လီၤပၣ်ဃု၁်လၢ တၢ်မၤတၢ်ဆၢတဲ၁်အပူၤ, ဒီးတၢ် ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤတ၀ၢဒီးဟံၣ်ပူၤဃီအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤဆါ ပယွဲထီဒါ ပိ၁်မုၣ်ဒီး ဖိသၣ်ပိ၁်မုၣ် အဖီခိၣ် ပကဘၣ် တြူၢ်သံမၤလီၤမၢ်ကွံ၁် ဃူဃူဖိးဖိးန့ၣ်လီၤ.  

လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤ ပတူၢ်လိ၁်တၢ်တူၢ်ဘၣ် တဘံၣ်တဘၢပှၤပိ၁်မုၣ်တဖၣ် ဘၣ်သဂၢၢ်ဝဲဒၣ်အဃိ တနံၣ်ညါအံၤ လါ နိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၅ သီန့ၣ် ပမၤလၤကပီၤ ပိ၁်မုၣ်လၢ အဟူးဂဲၤလၢပိ၁်မုၣ်ခွဲးယ၁်ကိးမုၢ်နံၤဒဲး ဒီးလၢတၢ်ထီဒါတၢ်တတုၤသိးထဲသိး, တၢ် ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤ ဒီး မီၤစိရိၤတၢ်ပၢသနူစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပပ၁်ပနီၣ် ကလု၁်ဒူၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးပှၤတ၀ၢတၢ်ကရၢကရိ တဖၣ်, ဂံၢ် ခီၣ်ထံးကမျၢၢ်တၢ်ကရၢကရိတဖၣ်, ကရၢသဘျ့ ဒီး ပှၤတ၀ၢအဂၤတဖၣ်လၢအဟူးဂဲၤဖံးမၤဒီသဒၢ ဟ့ၣ်တၢ်အုၣ် ကီၤဆူပိ၁်မုၣ် လၢအ တူၢ်ဘၣ် မုၣ်ခွါတၢ်မၤဆါပယွဲခဲလၢ၁်ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် လၢအိၣ်မူဂ့ၤကတၢၢ်သ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဂု၁်ကျဲးစၢး ဒီးဟူးဂဲၤဖံး မၤတၢ် လၢကီၢ်ပယီၤပူၤသ့ၣ်ဖၣ်အံၤ ဖျါလၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တတူၢ်လိာ် အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဂဲၤလိာ် သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ် ပကဘၣ်ကိးသတြီထီၣ် ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ် ပှၤတ၀ၢသ့ၣ်တဖၣ် အအိၣ်ကဒီးအသီတဘျီလၢ ကဟူးဂဲၤမၤတၢ်ဒ်အတဲ ၀ဲအသိး၊ ကဆီၣ်ထွဲ ပှၤတ၀ၢကမျၢၢ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ခီဆၢ လၢအဂံၢ်ဆူၣ်ဒီး လီၤတံၢ် လၢတၢ်ကဘှါဆှဲရဲၣ်လီၤ ကျဲၤ လီၤက့ၤ ကီၢ်ပယီၤသုး တၢ်မၤအၢမၤနး အၢအၢသီသီ အကလုာ်ကလုာ် ဃုာ်ဒီး မုၣ်ခွါ ဒီးသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်မၤဆါပယွဲထီဒါကမျၢၢ်လၢ အပူၤကွံာ်သ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီး ခဲအံၤသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပူၤဖျဲးထီၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အကျိၤအကျဲ မ့ၢ်အိၣ်ဒံးလၢ ထံကီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်မၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် တၢ်တီတၢ်တြၢ်ဒီး တၢ်မု၁်တၢ်ခုၣ်တသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 
Fri, 25 Nov 2022

Footnotes: 

ဟံးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲအံၤ

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်