ပဂ့ၢ်ပကျိၤ

ပဂ့ၢ်ပကျိၤ

တၢ်ထံၣ်စိ

ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် ထံၣ်စိဝဲလၢ ၦၤလၢအိၣ်ဆိးလၢကီၢ်ပယီၤပူၤတဖၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်ဒီး တၢ်တီတၢ်တြၢ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤ လၢခါလၢအကဟဲန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ပညိၣ်

ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်အံၤ မ့ၢ်လီၢ်ကဝီၤကရၢသဘျ့တဖုလၢ အမၤတၢ်ဒ်သိးကမၤဂ့ၤထီၣ် ၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးလၢ ကီၢ်ပယီၤပူၤ ခီဖျိတၢ်တိာ်ကျဲၤမၤနီၣ်မၤဃါ ၦၤသဝီဖိအကလုၢ် ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤတဖၣ် လၢကဒိးန့ၢ် ပာ်ဖျါအခွဲးယာ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ပညိၣ်လၢပကမၤအါထီၣ် သဝီဖိတဖၣ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ် ယာ်လၢကဂုာ်မၤန့ၢ် အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဒီးပမၤလီၤတံၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်အကလုၢ်ႇ တၢ်လၢအဘၣ်မၤဆိဝဲဒီး အတၢ်ထံၣ် ပာ်သးတဖၣ် ကလုၢ်ဘၢကွံာ် ၦၤမၤတၢ်ဆၢတဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လီၢ်ကဝီၤဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကရူၢ်ကရၢတဖၣ်လၢကမၤစၢၤ သဝီဖိတဖၣ် အတၢ်ဒီသဒၢလီၤအနီၢ် ကစၢ်အတၢ်မၤ ရဲၣ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ

  • တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်လၢပျီပူၤ - ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်မၤလိန့ၢ် လီၢ်ကဝီၤၦၤတဝၢဖိတဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤ မုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံး ဒ်သိးကမၤနီၣ်မၤဃါဝဲ နီၢ်တဂၤတၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ် ခီဖျိတၢ်သူဝဲလံာ်တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါ ဒ်တၢ်ပနီၣ်အီၤအပတီၢ် အသိးမ့ၢ်ဂ့ၤႇ တၢ်မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးသဝီဖိအဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီးကွဲးဟီၣ်ကဝီၤအတၢ်အိၣ်သးတၢ်ပာ် ဖျါလၢအလီၤဂာ်လိာ်သးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤၦၤတဝၢဖိတဖၣ် တၢ်မၤလိအီၤလၢ ကကွဲးဖှိၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးသီသီတဖၣ် လၢအဖုၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဆိမိၣ်လၢ အရ့ဒိၣ်တဖၣ် ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်အနီၢ်ကစၢ် အတၢ်ထံၣ်တၢ်ပာ်သး တဖၣ်လၢ တၢ်မၤပယွဲဒီးလီၢ်ကဝီၤအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ အသဟီၣ်လၢ ဟီၣ်ကဝီၤပူၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
  • တၢ်ကွဲးတၢ်ကစီၣ် - ဒ်သိးပဆဲးကျိးဒီးသဝီဖိလၢ ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးတဖၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိဒီးအတၢ်ထံၣ်ပာ်သး တဖၣ် လိၤလိၤကသ့အဂီၢ် ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်ကျိာ်ထံဒီးရၤလီၤဝဲ ဘၣ်ဃးတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်လၢပျီပူၤလၢ ပပှာ် ယဲာ်သန့အပူၤ ဒ်အမ့ၢ် တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါႇ ဟီၣ်ကဝီၤတၢ်ပာ်ဖျါ ဒီးတၢ်ကစီၣ်လၢအဂၤ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးတၢ်ကမၤလီၤတံၢ်သဝီဖိတဖၣ်အကလုၢ်ဒီး တၢ်လၢအဘၣ်တၢ်မၤဆိအီၤတဖၣ်ကတုၤဒီးလုၢ်ဘၢဝဲ ၦၤမၤတၢ်ဆၢတဲာ်တဖၣ်အဂီၢ် ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်အၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ဒီးပဲာ်ထံနီၤဖးဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအ ဟဲထီၣ်လၢပျီပူၤတဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် thematic တၢ်ကစီၣ်ဖးဒိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ commentary တၢ် ကစီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီးတၢ်တီၣ်ထီၣ် တၢ်ပာ်ဖျါဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤအသိးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒူသဝီတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိး - တၢ်မၤအီၤလၢ ၦၤတဝၢအပတီၢ်ႇ ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် တီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ် သကိးတဖၣ်အံၤ လၢတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်လီၢ်လၢသဝီဖိတဖၣ်အဂီၢ် လၢကဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤအတၢ်လဲၤခီဖျိဒီးဒ်သိးကမၤဆူၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဒီသ ဒၢလီၤသးအတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤတဖၣ် ခီဖျိတၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဃး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ၦၤဟီၣ် ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အပတီၢ်ဒီး ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အတၢ် မၤအကျိၤအကျဲလၢတၢ်မၤန့ၢ်အီၤသ့တဖၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်သူဝဲဒ်သိးကဒိးန့ၢ် ဒီးဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
  • ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤၦၤဂ့ၢ်ဝီ တၢ်လိၣ်ဘၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢ (IHL) - ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် တီခိၣ်ရိၣ်မဲ တၢ်ပာ် ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ် မၤ လိတဖၣ်လၢ သိၣ်ဒူတဖၣ်ဒီး လၢလီၢ်ကဝီၤကလုာ်ဒူၣ်ၦၤဖီၣ်တၢ်စုကဝဲၤတဖၣ် (EAGs) အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိတဖၣ်အံၤဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ဘၣ်ဂံာ်ဂူာ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီႇ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်လံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဘၣ်ဃး ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ခွဲးယာ်ဒီး (IHL) အတၢ်ဘျၢခိၣ် သ့ၣ်ဒီးအပတီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
  • လီၢ်ကဝီၤပတီၢ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပတီၢ်တၢ်တဲန့ၢ်ခဲးတၢ် - တၢ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါလၢပျီပူၤအဖီခိၣ် ကညီဂ့ၢ်ဝီ ခွဲးယာ်ကရူၢ် မုၢ်လၢ်ဝဲဒ်သိးကမၤလီၤတံၢ်ဝဲ သဝီဖိတဖၣ်အကလုၢ်ကတုၤဆူ ၦၤမၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ အဟံးန့ၢ်ဂ့ၢ်ဝီလၢကမၤ ဂ့ၤထီၣ်ဝဲၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဟ့ၣ်နီၤလီၤပလံာ်တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်ဆူ လီၢ်ကဝီၤဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်ကရၢကရိတဖၣ်ႇ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အတၢ်ကရၢကရိလၢကီၢ်ပယီၤပူၤတဖၣ်ႇ ဘီမုၢ် စၢဖှိၣ်ကရၢခၢၣ်စးကရၢဒီး ၦၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်လၢတၢ် အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤတဖၣ်ႇ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤပဒိၣ်ဒီး မီၢ်သီဝဲၤဒၢးတဖၣ်ႇ ၦၤမၤလိလံာ်ဒိၣ်လဲၢ်ထီတဖၣ်ႇ ၦၤထၢကစီၣ်ဖိတဖၣ်ဒီး ၦၤ အဂုၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်အတၢ်စံၣ်စိၤဂံၢ်ထံး

ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် မ့ၢ်ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကရၢကရိလၢအမ့ၢ် ကညီတၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရၢတဖုအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုး အိၣ်ထီၣ်အီၤလၢ ၁၉၉၂ နံၣ် ဒီးခဲအံၤဖံးတၢ်မၤတၢ်လၢ ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးဒီတကဝီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လဲၤခီဖျိအါ န့ၢ် ၂၅ နံၣ်ဒီး ဘၣ်တၢ်ဆှၢနုာ်အီၤလၢ တၢ်တူၤဒိၣ်ကီၢ်ဒိၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ခိၣ်ဖး (Nobel Peace Prize) ခံဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃးဒီး ၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်တဖၣ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၢဆူၣ်မၢစိးႇ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်ႇ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤၦၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံဒီး တၢ်ဘၣ်ဂံာ်ဂူာ်လၢ ကီၢ် ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤန့ၣ်လီၤ.

ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်အံၤမ့ၢ်ကရၢသဘျ့ဒီး လၢအတဘျးစဲလိာ်သးဒီးၦၤနီတဖုဘၣ် - ပဟ့ၣ်လီၤပသးလၢသဝီဖိလၢ ဘၣ်တၢ်လဲၤကပာ်က့ၤ ကပာ်အကလုၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢအကတၢၢ်န့ၣ် ပတၢ်ကွဲးတၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ပိာ်ထွဲထီၣ်အဝဲ သ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်တၢ်ပာ်သးလၢ ၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်အဖီခိၣ် - တၢ်ထံၣ်လၢအကွၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်ကိးကပၤဒဲး လၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ် နၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်ဂ့ၢ်လီၤဆီလိာ်သး ဒီးတၢ်မၤပယွဲပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ် အါန့ၢ်ဒံး တၢ်ဘျၢအထံၣ်လၢအဒိးသန့ၤ ထီၣ်သးလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးအဖီခိၣ် လၢအဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ပတၢ်ပညိၣ်တခီမ့ၢ်ဝဲ တၢ်မၤ ဘၣ်ဒိပယွဲၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်လၢအဘၣ်ဒိသဝီဖိတဖၣ်အတၢ်အိၣ်မူပၣ်ဃုာ်ဝဲဒီး တၢ်ဘၣ်ဂံာ်ဂူာ်ဒီး တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအတၢ် မၤပယွဲတဖၣ်ခံခါလၢာ်န့ၣ်လီၤ. ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် အတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်မၤပယွဲ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၢဆူၣ်မၢစိးႇ တၢ်သုးဆူၣ်လီၢ်ကျဲဒီးတၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံႇ တၢ်ဟဲဒုးသဝီတဖၣ်ႇ တၢ်ဃ့ဆူၣ်ဃ့စိးတၢ်ႇ တၢ်ဂုာ်ဆူၣ်ပျိဆူၣ်တၢ်ႇ တၢ်ဖီၣ်ဒုး ဃာ်ဆူၣ်တၢ်ႇ တၢ်မၤဆါပယွဲႇ သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပျုၤတပျီၤဒီး တၢ်မၤသံတၢ်တဖၣ် - တၢ်မၤပယွဲ အီၤလဲၢ်လဲၢ်အါအါ လၢ ထံကီၢ်အသုးမုၢ်ဒိၣ်(တၣ်မတီၤ)ဒီး ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးကလုာ်ဒူၣ်အၦၤဖီၣ်စုကဝဲၤကရၢတဖၣ်ႇ ခီပနံၣ်ဒီး ၦၤဂၤလၢ အဖံးတၢ်မၤ တၢ်လၢ ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်အံၤ မၤနီၣ်မၤဃါစ့ၢ်ကီးတၢ်မၤပယွဲထီဒါ ၦၤအဂၤလၢ ကီၢ်ပယီၤပူၤ ဖဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလိၤလိၤအခီၣ်ထံးအခါန့ၣ်လီၤ.

ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်အတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါဒီးအတၢ်ကွဲးတၢ်ကစီၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိအိၣ်ဝဲ ၂၇ နံၣ်ဘျဲၣ်လံဒီး တၢ်အံၤပာ်ဖျါ ထီၣ်ဝဲ သဝီဖိတဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤန့ၢ်က့ၤအတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဒီး သူဝဲအတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤကူၣ်သ့လၢအလီၤဆီလိာ်သးတဖၣ် တပယူာ်ဃီလၢ ကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်မၤနၢၤတၢ်ႇ ကဘၣ်သဂၢၢ်တၢ်ဒီးခီၣ်ဆၢထီဒါ ၦၤဒိၣ်စိဒိၣ်ကမီၤတဖၣ် အတၢ်မၢဆူၣ်ဒီး တၢ်မၤပယွဲလၢအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ညီနုာ် တၢ်ကဲထီၣ်သးတဖၣ် အုၣ်သးကဘျံးကဘျၣ်ထီဒါသဝီဖိ ဒ်ၦၤတူၢ် ဘၣ်တၢ်လၢအတတြီဆၢတၢ်ဘၣ် ဒီးကဆီတလဲ အနီၢ်ကစၢ်တၢ်အိၣ် သးလၢအတပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်နုာ်လီၤကျဲၤတၢ်လၢတၢ် ချၢအတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမၤဘီၣ်မၤညီထီၣ် အဝဲသ့ၣ် တၢ်တပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအကျိၤအကျဲ ဒ်အမ့ၢ် တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးဘၣ်ဃးတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးႇ တၢ်မၤစၢၤအတၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤႇ တၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ်သကိး ဘၣ်ဃးၦၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအတၢ်ဟဲက့ၤအိၣ်ဆိးဆီလီၤအသး ဒီးလၢတၢ်ပၢဆှၢတၢ်ထူၣ်ဖျဲး အကျိၤအကျဲလၢအကဘၣ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်မ့ၢ် တၢ်ကရၢကရိတဖၣ်အကျါ ထဲတဖု လၢအမၤစၢၤ တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါဘၣ်ဃး တၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ် လၢအပညိၣ်အါဝဲလၢ သဝီဖိတဖၣ် အတၢ်စံးဆၢဒီးကျဲ လၢ အဝဲသ့ၣ်တြီဆၢကဒါက့ၤတၢ်တဖၣ် တၢ်မၤစၢၤအီၤကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အတၢ်ပာ်သးလၢ ကီၢ်ပယီၤအဖီခိၣ်ဆီတလဲထီၣ်အသးဒ်တၢ်ဆီတလဲစးထီၣ်အသးလၢ ၂ဝ၁ဝ နံၣ် တၢ်ဃု ထၢလံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအတၢ်ဆီတလဲတဖၣ်အံၤပၣ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးဒီး တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ် အၢၣ်လီၤဘၣ်သးတဖၣ် ဃုာ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ၦၤဖီၣ်စုကဝဲၤအါဒူၣ် လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ်ၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတၢ်ဆီတ လဲလၢ သဝီဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်အီၣ်ကုၤအီပှဲၤအတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ထီၣ်လၢသဝီဖိတဖၣ်အဂီၢ် ဒ်သိးကဆဲးအိၣ်ဘၣ် လၢတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အပူၤအခါ တၢ်ဘၣ်ဂံာ်ဂူာ်အဂံၢ်ခီၣ် ထံးတဖၣ်ကဘၣ်တၢ်ဘှါၡဲအီၤ ဒ်သိးကဒုးအိၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လၢ အယူာ်ကၢဒီး တၢ်တီတၢ်တြၢ်လၢ ၦၤတဝၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်အိၣ်သး လၢသုးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢအဆဲးကဲထီၣ်ဒံးအသး အံၤဒီး တၢ်ပျၢ်ဖျဲးကွံာ်တၢ်လၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်ဟံးန့ၢ်ဂ့ၢ်ဝီအံၤအဖီခိၣ် သဝီဖိတဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒံးဒီး တၢ်မၤဘၣ်ဒိ ၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်တဖၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တဒိကနၣ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်သးအံၤ ဟ့ၣ်ဝဲပဒိၣ်ဒီး မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်တဖၣ်အခွဲးလၢ ကစးထီၣ်ဝဲ အတၢ်တိာ်ကျဲၤတဖၣ်လၢ တဆိ ကမိၣ်ပၣ်ဃုာ် တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢတၢ်ကဘၣ်မၤဆိအီၤလၢလီၢ်ကဝီၤတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဒီး ကွၢ်ကပာ်ကွံာ် တၢ်ဟးဂုာ်ဟးဂီၤ အတၢ်ဘၣ်ဒိ ပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ် ဖဲတၢ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်ဃးတၢ်အိၣ်သးအံၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါသနူ အတၢ်မၤဆၢကဒါလၢ အတကဲဘျုးကဲဖှိၣ်ဘၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. ပလံာ်တၢ်ကစီၣ်ဒီးတၢ်ဂီၤလၢတၢ်ရၤလီၤတဖၣ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ်အီၤသ့လၢ ပှာ်ယဲာ်သန့ အံၤအပူၤဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤတဘျီဃီဆူ ၦၤလၢအသးစဲတဖၣ်အအိၣ်ခီဖျိ ပမ့လ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤဒ်အမ့ၢ် ဝဲၤဒၢးဒီး မ့လ်အတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ တၢ်ကရၢကရိ အတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤအဘူးအလဲ တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤႇ မ့တမ့ၢ် တၢ်ပီးတၢ်လီဒီး ပျီပူၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်အီၤဒီးလိၣ်ဘၣ် အီၤထီဘိန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်လိၣ်ဘၣ်အဂၤတဖၣ်အဂီၢ် ဝံသးစူၤဆဲးကျိး ဘၣ်ၦၤဖဲ email – khrg@khrg.org မ့တမ့ၢ် အိၣ်သကိးပလံာ်ကဘျံးပၤလၢအမ့ၢ် "ဆီၣ်ထွဲၦၤ" န့ၣ်တက့ၢ်.