Tue, 21 Oct 2025
ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါ- SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိဖိသၣ်ဘၣ်ဒိ (၂) ဂၤ ဒီး ဘၣ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် ဖဲဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ (လါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ်)

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ်ဖဲ ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်(သ ထုံ)ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၃၀ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤန့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးဖိလၢအ အိၣ်ဖဲ ကမးမိၢ် (ကမမောင်း) သုးကလၢၤ, လူၤသီကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤသ့ၣ်တဖၣ်ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်ချံ (၂) ဖျၢၣ်ဆူ ကက--- သဝီ, ဖှၣ်ဂီၤကရူၢ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံတၢတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤတဲာ်ဖဲသဝီဖိတဂၤ အဟံၣ်မဲာ်ညါအဃိဘၣ်ဒိဝဲကၠိဖိ သးနံၣ် (၁၄) နံၣ်တဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် စီၤဒ---  ဒီး ကၠိဖိသးနံၣ် (၁၆) နံၣ်တဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် စီၤအ---  ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအဘူးတတီၤဖဲအဝဲသ့ၣ်နီသိလ့ၣ်ယီၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဘၣ်ဒိခံဂၤအံၤဘၣ်တၢ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူ ကက--- တၢ်ဆါဟံၣ်လၢအအိၣ်ဖဲ ကက--- သဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤဒ--- လဲၤဒိးကူစါယါဘျါက့ၤအသးလၢဖဲ ရထ--- ဘၣ်ကီဘၣ် ခဲဒဲကဝီၤအပူၤဖဲ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် ဒီးလဲၤအိၣ်ဝဲဒီးအဘူးအတံၢ်ဖဲန့ၣ်တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံခံဖျၢၣ်တဖျၢၣ်တခီဘၣ်ဟးဂီၤ ဝဲ ကက--- သရၣ်မုၣ်ကၠိခိၣ်အဟံၣ်ဒီးဘၣ်ဟးဂီၤစ့ၢ်ကီးဝဲသဝီဖိတဂၤအသိလ့ၣ်ယီၢ်တခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဝံၤအလီၢ် ခံသဝီဖိလၢအအိၣ်ဖဲ ကက--- သဝီသ့ၣ်တဖၣ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သဝီဖိအါဒံအါဂၤဃ့ၢ်ကွံာ်ဝဲလၢအသဝီ ဒီးတနီၤအိၣ်တ့ၢ်ဒံးဒၣ်လၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

(တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူသဝီတဖျၢၣ်အပူၤ) ဖိသၣ်လၢအသးနံၣ်တပှဲၤဘၣ် (၂)ဂၤဘၣ်ဒိဝဲ ဒီး ကျိဖးဒိၣ်ချံလၢဘၣ်တၢ်ခးလီၤအီၤလၢ SAC (ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ) အပှၤသုးဖိတ ဖၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါယနူၤအါရံၤ ၃၀, သီ ၂၀၂၄ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

ကက--- သဝီ, ဖှၣ်ဂီၤကရူၢ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤ ဒ---

စီၤ အ---

သးနံၣ်

၁၄

၁၆

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

-

-

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ကၠိဖိ

ကၠိဖိ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

ဘူးဒး

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

(သဝီဖိ)

(သဝီဖိ)

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ကက--- သဝီ

ကက--- သဝီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (ခမရ) နီၣ်ဂံၢ် - ၂၀၈

ကမးမိၢ် (ကမမောင်း) ဝ့ၢ် လူၤသီကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

တသ့ၣ်ညါ

 

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤလဲၤဒိန့ၢ်ဝဲတၢ်ဂီၤလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်ဒ်အနၢ်ဟူဝဲတၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်သီၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. KHRG ပျီ ပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤအံၤမၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် စီၤဒ--- ဒီး အသရၣ်မုၣ်တဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် နီၢ်ပ--- လၢအအိၣ် ဖဲ ကက--- သဝီန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ဖဲအဝဲ (KHRG ပှၤဃုဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်ဖိ) နၢ်ဟူဝဲတၢ်ပိၢ်ဖးသီၣ်အဆၢကတီၢ်, အဝဲလဲၤဆူတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်ဒီးဒိန့ၢ်ဝဲတၢ်ဂီၤ သ့ၣ်တဖၣ်ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်ဒီးမၤလီၤတံၢ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ်အကျါတဂၤဒီးကၠိသရၣ်မုၣ်လၢအမံၤမ့ၢ် နီၢ်ပ--- လၢအထံၣ်ထွဲတၢ်ကဲထီၣ်သးတဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤဆူပျီပူၤ ပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤအံၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၃၀ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤန့ၣ် SAC (ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ) အပှၤသုးဖိတဖၣ်ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ် (၂) ဖျၢၣ်ဆူ ကက--- သဝီ, ဖှၣ်ဂီၤကရူၢ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံတၢတဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဘူးဒီး သဝီဖိတဂၤအဟံၣ် ဘၣ်ဒိဝဲကၠိဖိလၢအသးနံၣ်တပှဲၤဘၣ် (၂) ဂၤလၢအအိၣ်ဖဲ ကက--- သဝီန့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိလၢအဘၣ်ဒိ ဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံခံဂၤအံၤမ့ၢ်ဝဲ ကက--- တီၤခၢၣ်သးကၠိ (ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်ပၢဆှၢအီၤလၢကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤ (KECD)) အပှၤ ကၠိဖိ, လၢအမံၤမ့ၢ် စီၤဒ--- သးနံၣ်အိၣ် (၁၄) နံၣ်တဂၤဒီး စီၤအ--- လၢအသးနံၣ်အိၣ် (၁၆) နံၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.

 

သရၣ်မုၣ်လၢအမံၤမ့ၢ် နီၢ်ပ--- လၢအိၣ်ဖဲ ကက--- သဝီ တဂၤစံးဝဲလၢ ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအနံၤ (လါယနူၤအါရံၤ ၃၀ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်) န့ၣ်  သရၣ်မုၣ်ကၠိခိၣ်ဆဲးကျိးယၤလၢလီတဲစိဒီးတဲယၤလၢ, ‘ပ--- ဧၢ, ပကၠိဖိ သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိဝံၤသးစူၤဃုန့ၢ် ယၤသိလ့ၣ်တခိၣ် (လၢပကလဲၤဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူတၢ်ဆါဟံၣ်လၢတၢ်ကူစါယါဘျါသးအဂီၢ်မီၤ).’ သိလ့ၣ်လၢအိၣ်ဘူးဒီးပှၤန့ၣ်တ အိၣ်နီတခိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သရၣ်/မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆဲးကျိးလိာ်အသးတဂၤဒီးတဂၤဒ်သိးကဟးဃုဝဲသိလ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် (သရၣ်/မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်) ဃုန့ၢ်ဝဲသိလ့ၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲလီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံအံၤဖျါလီၤဂာ်ဒ်သိးအအိၣ်ဟဲလၢ (SAC သုးကလၢၤ) လၢအအိၣ်ဖဲ ကမးမိၢ်ဝ့ၢ်  (လီၤ). ဖဲတၢ်တနံၤ (လါယနူၤအါရံၤ ၃၀ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်) န့ၣ်, SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခး လီၤဝဲဒၣ်ကျိဖးဒိၣ်ချံ (၂) ဖျၢၣ်လီၤ. ပပှၤကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဒိဝဲဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံတၢတဖျၢၣ်လီၤ.”

 

  • စီၤဒ--- သးနံၣ် (၁၄) နံၣ်တဂၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဂ့ၢ်

စီၤဒ--- ဘၣ်ဒိဝဲနးနးကလဲာ်ဖဲ အဟၢဖၢ, အချၢဃံ, ဒီး အစုစ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢကျိဖးဒိၣ် ချံအက့ဖျိးဘၣ်အီၤဖဲအဟၢဖၢန့ၣ်အဃိ အပှံာ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟဲဖျိးထီၣ်ဒီးအဝဲဘၣ်ဖွဲးအသးန့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံအဝဲသ့ၣ်ဟံးန့ၢ်ဝဲအကံၣ်ဒုၣ်အညၣ်လၢကမၤပှဲၤက့ၤအစုစ့ၣ်  အညၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ကၠိဖိတဂၤအံၤ လၢအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအံၤအဖီခိၣ် အနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲတဆံး တက့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဒ--- လၢအသးနံၣ်အိၣ် (၁၄) နံၣ် တဂၤရှဲပၠးဝဲအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဂ့ၢ်ဒ်အံၤ “ကၠိပျၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံယက့ၤဆူ ဟံၣ်ဝံၤဒီးယကလဲၤဂဲၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ယဒိးထီၣ် ပိာ်ယသကိးသိလ့ၣ်ယီၢ်အခံလၢပကလဲၤဟံးန့ၢ်စုဖျီၣ်ဒီး ခီၣ်ဖျီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ယသကိးနီဝဲသိလ့ၣ်ယီၢ်ဒီးယဒိးပိာ်အခံလၢတၢ်လီၢ်ခံလီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်ဝဲတဘျီဃီဖဲယလဲၤတုၤလၢတၢ် လီၢ်လၢယကလဲၤအလီၢ်လၢအဘူးဒီး သရၣ်မုၣ်ကၠိခိၣ်ဟံၣ် န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ကျိဖးဒိၣ်ချံအက့ဖျိးဘၣ်ယၤဖဲ ယဟၢဖၢ, ယစု, ယခီၣ်, ဒီး ယချၢဃံ လီၤ. ယသကိးအစု ဒီး အဟၢဖၢ ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဖဲကျိဖးဒိၣ်ချံအက့ဖျိးဘၣ်ယၤဒီး ယသကိးအခါ ပဖျိးလီၤတဲာ်ကွံာ်လၢသိလ့ၣ်ယီၢ်အလိၤလီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢပဘၣ်ဒိန့ၣ်ယတိၢ်နီၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဘၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဖဲဟါလီၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သိလ့ၣ်ယီၢ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်ဒိဟးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.” သဝီဖိလၢအအိၣ်ဘူးဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်ခံ ဂၤဟဲဃ့ၢ်ဝဲဒ်သိးကမၤစၢၤဝဲပိာ်ခွါဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးကဒီးဝဲဒ်အံၤ “လၢန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံဘၣ်တၢ်ဆှၢယၤဆူ ကက--- တၢ်ဆါဟံၣ်လၢတၢ်ကူစါယါဘျါသးအဂီၢ်လီၤ. ဖဲယဘၣ်ဒိဝံၤအလီၢ်ခံယသရၣ်/မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟဲအိၣ်သကိးယၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. တၢ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်အဃိအဝဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်ကွံာ်ဝဲလၢသဝီအဂၤလီၤ. ခီဖျိယဘၣ်ဒိအဃိယ သးဘၣ်ဖှီၣ်လီၤ. ယဆၢမုၢ်လၢ်လၢတၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်အံၤန့ၣ်သုတကဲထီၣ်အသးလၢယသဝီပူၤနီတဘျီလၢၤတဂ့ၤလီၤ.”

 

ကက--- တၢ်ဆါဟံၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ပၢဆှၢအီၤလၢ ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲကျိၤ (KDHW) န့ၣ်လီၤ. အခဲအံၤ [ဖဲလါမးရှး ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ်] ကၠိဖိ (စီၤဒ---) တဂၤအံၤဒိးကူစါယါဘျါအသးအဖၢမုၢ်ဒီးအိၣ်ဆိးဝဲဖဲကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤတစိၢ်တလီၢ်ဖဲ ရထ--- ဘၣ်ကီ ဘၣ်ခဲဒဲကဝီၤပူၤဖဲအဘူးအတံၢ်အိၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

  • စီၤ အ--- သးနံၣ် (၁၆) နံၣ်တဂၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဂ့ၢ်

ကၠိဖိအဂၤတဂၤလၢအနီသိလ့ၣ်ယီၢ်လၢအမံၤမ့ၢ် စီၤအ--- အံၤအစုစ့ၣ်ဘၣ်ဒိဝဲဒီးဖဲအဝဲလဲၤတုၤလၢတၢ်ဆါဟံၣ်အခါကသါဝဲတ န့ၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကသါအီၤအီးစံၣ်ကၠ့ၤဒၢဖဲတၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်အံၤအဃိက သံၣ်သရၣ်လၢအဖွဲးတၢ်ကါတၢ်တဂၤဆိမိၣ်ဝဲလၢကျိဖးဒိၣ်ချံအက့ကအိၣ်ထီတ့ၢ်ဃာ် လၢကၠိဖိတဂၤအံၤအမိၢ်ပှၢ်လိၤအဃိအဝဲဖွဲး ကွၢ်ဝဲကၠိဖိတဂၤအံၤအမိၢ်ပှၢ် (အစု) ဒ်သိးကထံၣ်န့ၢ်ဝဲကျိဖးဒိၣ်က့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲတထံၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်. ကၠိဖိတ ဂၤအံၤဘၣ်ဒိထဲတဆံးတက့ၢ်အဃိအဝဲစံၣ်လီၤဘၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်တချုးဒံးလၢ စီၤဒ--- စံၣ်လီၤဘၣ်ဒံးဘၣ်ခီဖျိ စီၤဒ--- ဘၣ်ဒိနး အဃိန့ၣ်လီၤ.

 

သရၣ်မုၣ် နီၢ်ပ--- ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဒ်အံၤ “မ့ၢ်လၢယပှၤကၠိဖိဘၣ်ဒိအဃိယသးဘၣ်ဒိတုၤဒၣ်လဲာ်ယသံတယူာ်ဘၣ်မးယသးလီၤ. တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံဝံၤအလီၢ်ခံပပံးကွံာ်ဝဲကၠိတဘျုးသီညါခီဖျိပဘၣ်ယိၣ်လၢတၢ်ကခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အသီတဘျီအဃိလီၤ. ဖဲ ပကၠိကပၤန့ၣ်ပခူၣ်ပာ်တၢ်ပူၤဒ်သိးပပှၤကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကပူၤဖျဲးဝဲတဘျီလၢ်လၢ်ဖဲတၢ်မ့ၢ်ခးလီၤတၢ်ဒီးကျိဖးဒိၣ်ဒီးကဘီယူၤအ ဆၢကတီၢ်လီၤ. ပကၠိအံၤတၢ်မၤလိအတီၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲစးထီၣ်ဖဲ KG (ကတီၤဆိကၠိ) တုၤ (၈) တီၤန့ၣ်လီၤ. (…) အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ဟးခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤဒီးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒ်အံၤန့ၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်လၢသဝီဖိဒီးဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. လၢတၢ် အိၣ်သးဒ်အံၤအဖီခိၣ်ပဘၣ်အိၣ်ပလီၢ်ပသးလီၤ.” ဒ် နီၢ်ပ--- ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢဖဲတၢ်ခး လီၤကျိဖးဒိဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်သဝီဖိတနီၤလၢ အအိၣ်ဖဲ ကက--- သဝီ သ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဝဲလၢသဝီပူၤဒီးသဝီဖိတနီၤအိၣ်တ့ၢ်ဝဲ [လၢသဝီပူၤ] န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ခူၣ်တၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒ်သိးကဒီသဒၢလီၤအသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

  • တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဘၣ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤခီဖျိတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်

ဖဲကၠိဖိ (၂) ဂၤအံၤဘၣ်ဒိဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံအက့ဝံၤအလီၢ်ခံအိၣ်တတီၤဖိကျိဖးဒိၣ်ချံခံဖျၢၣ်တဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဖဲကၠိသရၣ်မုၣ် ထ--- လၢ အမ့ၢ် KECD တီၤခၢၣ်သးကၠိခိၣ်ဖဲ ကက--- သဝီ ပူၤတဂၤအဟံၣ်မဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ပဲတြီဖိ, တြဲၤ, လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ (စိၤဖၤ), ဟံၣ်ခိၣ်မဲာ် ညါအခိၣ်ဒုး, ဟံၣ်အမ့ၤတဲၢ်ခိၣ် (ပှၤဘူးဒးဖိတၢ်ဘါလီၢ်), တၢ်သ့ကဆှီတၢ်လီၢ်, ဒီးလၢအဟံၣ်ခံကထြၢၤပူၤဒၢးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အါတ က့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒီးကျိဖးဒိၣ်အက့ဒီးဘၣ်ဒိဟးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ထ--- အံၤအဖိအိၣ်ဝဲခံဂၤဒီးအဝၤန့ၣ်လဲၤမၤတၢ်လၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်လၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဆူၣ်ချ့ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ ကက--- သဝီ တဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် နီၢ်န--- အသိလ့ၣ်ယီၢ် [Honda] Dream 125 တခိၣ်စ့ၢ်ကီးကျိဖးဒိၣ် အက့ဖျိးဘၣ်အီၤဒီးဘၣ်ဟးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်န--- တဂၤအံၤဖဲအနၢ်ဟူကျိဖးဒိၣ်အကလုၢ်သီၣ်လိၤလၢကမးမိၢ်ဝ့ၢ်သုးကလၢၤ တဘျီဃီအဝဲဟဲက့ၤဃ့ၢ်လၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. ဝံၤဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံခံဖျၢၣ်တဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဖဲသဝီပူၤဖဲအအိၣ်ပတုာ်ဃာ်သိလ့ၣ်ယီၢ်အ လီၢ်န့ၣ်လီၤ. အသိၣ်လ့ၣ်ယီၢ်ဒီးအသိလ့ၣ်ယီၢ်စဲး (အ့ၤကၠ့ၤ) ဘၣ်ဒိဟးဂီၤဝဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်န့ၣ် လီၤ.

 

 

မၤကဒီးဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤန့ၣ် (SAC) ဟဲခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤ, ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်, ဒီးခးစ့ၢ်ကီးဝဲကျိဖိ သ့ၣ်တဖၣ်ဖဲ ကခ--- သဝီကပိာ်ကပၤ, ဖှၣ်ဂီၤကရူၢ်, သထူၣ် (သထုံ) ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ SAC ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ်ချံဆူ ကက--- သဝီ [ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၃၀ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤ] ဒီးဘၣ်ဒိဝဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဒီးဘၣ်ဟး ဂူာ်ဟးဂီၤဝဲတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, တကးဒံးဘၣ်ဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ အပူၤစ့ၢ်ကီးဟဲခးလီၤတၢ် [ဖဲ ကခ--- သဝီ] အဃိသ ဝီဖိလၢအအိၣ်ဖဲ ဖှၣ်ဂီၤကရူၢ် ပူၤခဲလၢာ်ဃၣ်ဃၣ်ဃ့ၢ်ကွံာ်ဝဲဆူသဝီလၢ အအိၣ်ဘူးသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲအဝဲသ့ၣ်အဘူးအတံၢ်အိၣ်အလီၢ် န့ၣ်လီၤ.

 

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤ [ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးသရၣ်မုၣ်လၢအအိၣ်ဖဲသဝီပူၤလၢအဘၣ်တၢ်မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးအီၤ လၢကမၤလီၤတံၢ်က့ၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဂၤစ့ၢ်ကီး] ဟ့ၣ်အခွဲးလၢတၢ်ကသူအီၤန့ၣ်လီၤ.

Tue, 21 Oct 2025

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢလံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမးရှး ၂၀၂၄ နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢလီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသ ကိးတၢ်တဂၤဖဲ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤလၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤလၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီးအိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ်တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်က စၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.
 

ဟံးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲအံၤ

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်