တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးတဖၣ်ဖဲတန့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ, ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၅ နံၣ်န့ၣ် လီၤ. စးထီၣ်ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၄ သီ, တုၤ ၁၇ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်န့ၣ်, SAC ပယီၤသုး ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိ သဝီဖိသံဝဲဒၣ် (၁၁) ဂၤ (ပၣ် ဃုာ်ပိာ်မုၣ်ဃိးဂၤ), ဒီး ဘၣ်ဒိသဝီဖိ (၂) ဂၤ ဖဲတန့ဆါကီၣ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၄ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်န့ၣ်, SAC ပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီးဘၣ်ဒိဝဲသဝီဖိတဂၤအိၣ်ဖဲ ကက--- သဝီ, နိၣ်ဖးဒိၣ်ကရူၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၅ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, SAC ပယီၤ သုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီးဘၣ်သံဝဲသဝီဖိ (၉) ဂၤ အကျါပၣ်ဃုာ်ဒီးဖိသၣ် (၃) ဂၤ ဖဲ ကခ--- သဝီ, နိၣ်ဖးဒိၣ်ကရူၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါ အ့ဖြ့ၣ် ၁၆ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, SAC ပယီၤသုး ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူကဂ--- သဝီ, ကြုၢ်တုခံကရူၢ်ပူၤ ဒီးဘၣ်သံဝဲသဝီဖိ (၂) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၇ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, SAC ပယီၤသုးခးလီၤကဒီးကျိဖးဒိၣ်ဆူ ကဃ--- သဝီ, နိၣ်တပွဲကရူၢ်ပူၤ ဒီးဘၣ်ဒိဝဲသဝီဖိတဂၤ ဒီးဘၣ်ဟးဂီၤဝဲထံကမျၢအထူၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]
SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိတၢ်သံတၢ်ပှၢ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်ထီၣ်
- လါအ့ဖြ့ၣ် ၁၄ သီ, ၂၀၂၅ - SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူနိၣ်ဖးဒိၣ်ကရူၢ်ပူၤ
ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၄ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, ကဘၣ်ဖဲဟါခီ ၄ နၣ်ရံၣ်ဆၢကတီၢ်, SAC ပယီၤသုးခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်တဖၣ်ဆူ ကက--- သဝီ, နိၣ်ဖးဒိၣ်ကရူၢ်, တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ဒီး ဘၣ်ဒိၣ်ဝဲ စီၤက--- အခီၣ်ဒ့ကိာ်န့ၣ်လီၤ. စီၤက--- စံးဝဲ “ ဖဲမဂီၤန့ၣ်, တၢ်ခးလိာ်သးကဲထီၣ်ဝဲလၢယသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲဟါလီၤခီ, ကျိသ့ၣ်တဖၣ်သီၣ်ပတုာ်ဝံၤအလီၢ်ခံအဆၢကတီၢ် ယမိဖီထီၣ်ဝဲမ့ၤ... ဝံၤဒီးအဝဲလဲၤဒုးအီၣ်ကျီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ.” [ဖဲလၢအမိၢ်လဲၤဒုးအီၣ်ကျီၢ်ဆၣ်ဆၢကတီၢ်န့ၣ်] စီၤက--- လဲၤထီၣ်တၢ်ဟးလီၢ်ဝံၤ ဖဲအဝဲ ဟဲက့ၤအဆၢကတီၢ် ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်ဝဲလၢတၢ်ဟးလီၢ်အလီၢ်ခံတဖျၢၣ် ဒီးကျိဖးဒိၣ်က့ဘၣ်ဝဲဒၣ်အခီၣ်ဒ့ကိာ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲ ဘၣ်ဒိဝံၤဆၢကတီၢ်အဝဲလီၤဃံၤဝဲတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ.
စီၤက--- ကူစါယါဘျါအသးဖဲ ကင--- သဝီ, နိၣ်ဖးဒိၣ်ကရူၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲကူစါယါဘျါအသးလၢ ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ (KDHW) ကသံၣ်သရၣ်တဂၤအအိၣ် ဒီးအဝဲကူစါယါဘျါစ့ၢ်ကီးအသးလၢ မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢသ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲသရၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤက--- ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒိးသဝီဖိတဖၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ကင--- သဝီန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ (၁၂၀ မမ) အချံ, ဒီး သဝီဖိတဖၣ်နာ်ဝဲလၢ ပယီၤသုး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (ခမရ) နီၣ်ဂံၢ် - ၅၄၅, အိၣ်ဖဲ ကြုၢ်တု တၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခးလီၤဝဲန့ၣ်လီၤ.
- လါအ့ဖြ့ၣ် ၁၅ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ် - SAC ပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူ နိၣ်ဖးဒိၣ်ကရူၢ်ပူၤ.
ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၅ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, ကဘၣ်ဖဲ ဂီၤခီ ၇ နၣ်ရံၣ် ၈ နၣ်ရံၣ်ဆၢကတီၢ်, ပယီၤသုးခးလီၤ (၁၂၀ မမ) ဆူ ကခ--- သဝီ, နိၣ်ဖးဒိၣ်ကရူၢ်ပူၤ ဒီး ဘၣ်သံဝဲဟံၣ်ဖိဃီဖိ (၉) ဂၤ လၢအအိၣ်ဖဲကခ--- သဝီန့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ ကီၤလၤက လုာ်ဒူၣ်တဒူၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကခ--- သဝီသးပှၢ် အူခ--- စံးဝဲ, ဖဲဂီၤခီဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးဖိတဖၣ်နုာ်လီၤဆူသ ဝီပူၤ ဒီးတဲဘၣ်သဝီဖိတဖၣ်လၢကသုးအသးလၢတၢ်လီၢ်လၢအဂၤတတီၤ... ကျိဖးဒိၣ်တဖၣ်လီၤတဲာ်ဘူး ဒီးသဝီတဘျုးဖျၢၣ်ညါ ဘၣ်ဆၣ်တဘၣ်ပှၤနီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, ဖဲဂီၤခီ ၇ နၣ်ရံၣ်ဆၢကတီၢ်, ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ် [၉ ဂၤ] ကတဲာ်က တီၤထီၣ်သးလၢကဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢသိလ့ၣ်တခိၣ်အပူၤဆၢကတီၢ်, ကျိဖးဒိၣ် (၁၂၀ မမ) အချံတဖျၢၣ်လီၤတဲာ်လၢသိလ့ၣ်ပူၤဒီး ဘၣ်သံဝဲပှၤ (၇) ဂၤတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢအသံဝဲတဘျီဃီတဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ - ဂ--- (၂၇ နံၣ်), ဃ--- (၃၅ နံၣ်), င--- (၃၂ နံၣ်), စ--- (၂၂ နံၣ်), ဆ--- (၉ နံၣ်), ၡ--- (၇ နံၣ်), ဒီး ည---အဖိမုၣ် (၁၀ လါ). မ့ၢ်လၢ မီၤ တ--- ( ၂၈ နံၣ်) ဒီး ထ--- (၂၇ နံၣ်) တသံၣ်ဒံးဘၣ်အဃိ ပှၤလဲၤ ဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူ ဖၣ်အၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်သံဝဲဒၣ်လၢကျဲန့ၣ်လီၤ. ပှၤခူၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ်ဖဲ ကစ--- သဝီ, ဘူးဒီးဖၣ် အၣ်ဝ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
သဝီဖိတဖၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ်အံၤ SAC ပယီးသုးအိၣ်လၢ ကြုၢ်တုတၢ်လီၢ်တဖၣ်ခးလီၤဝဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သ နာ်က့သဝီဖိတဖၣ်တသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ဝဲလၢ မ့ၢ် ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (ခမရ) နီၣ်ဂံၢ် - ၅၄၅ ခးလီၤအီၤဧါ မ့တမ့ၢ် ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (ခမရ) နီၣ်ဂံၢ်- ၅၄၆ ခးလီၤအီၤဧါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢပယီၤသုးရ့ၣ်ခံရ့ၣ်အံၤအိၣ်ဝဲလၢတၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်တပူၤဃီအဃိန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိအိၣ်လၢ ကခ--- သဝီသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ဝဲလၢအသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ.
- လါအ့ဖြ့ၣ် ၁၆ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ် - SAC ပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူ ကြုၢ်တုခံကရူၢ်ပူၤ
ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၆ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, ဟါခီ ၄ နၣ်ရံၣ်ဆၢကတီၢ်, SAC ပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူ ကဂ--- သဝီ, ကြုၢ်တုခံကရူၢ်, တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ဒီးဘၣ်ဝဲ စီၤဒ--- ဒီး စီၤန--- ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဒိးဝဲသိလ့ၣ်ယီၢ် ဒ်သိးဒီးကလဲၤပှ့ၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်စံးဝဲလၢ ကျိဖးဒိၣ်ချံန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ (၁၂၀ မမ) အချံန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါလီၢ်တံၢ်ဝဲလၢသုးရ့ၣ်ဖဲလဲၣ်တဘ့ၣ်ခး လီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်အံၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲလၢကျိဖးဒိၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ခး ထီၣ်အီၤလၢကြုၢ်တုတၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဒ--- သံဝဲဒၣ်တဘျီ ဃီ ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးလီၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤန--- န့ၣ်ပှၤလဲၤဆှၢအီၤလၢတၢ်ဆါဟံၣ်သနာ်က့အဝဲသံဝဲဒၣ်လၢကျဲန့ၣ်လီၤ. တနာ်ဃီပှၤခူၣ် လီၤကွံာ်အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤအံၤ ဖဲကဆ--- တၢ်သွၣ်ခိၣ်, ကြုၢ်တုခံကရူၢ်, တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
- လါအ့ဖြ့ၣ် ၁၇ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ် - SAC ပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူ နိၣ်တပွဲကရူၢ်ပူၤ
ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၇ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, ဟါခီ ၃ နၣ်ရံၣ်ဆၢကတီၢ်, ပယီၤသုးခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်တဖၣ်ဆူ ကင--- သဝီ, နိၣ်တပွဲကရူၢ်, တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဝဲလၢ စီၤပ--- အကရၢၢ်ပူၤ ဖဲအဝဲတ့ထီၣ်ဝဲထံကမျၢဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်တသ့ၣ်ညါလီၢ်တံၢ်ဝဲလၢပယီၤသုးရ့ၣ်ဖဲလဲၣ်တဘ့ၣ်လဲၣ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အံၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လီၢ်ကဝီၤခိသနၢ်တဖၣ် ဆိကမိၣ်တယာ်ဝဲလၢပယီၤသုးပၢဆှၢဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် (စကခ) နီၣ်ဂံၢ် -၁၂ အိၣ်ဖဲလဲၤဝၣ် သုးကလၢၤ, ဘူးဒီးကီးတရံးဝ့ၢ်, သုးဖိ တဖၣ်ခးလီၤဝဲ မ့တမ့ၢ် ပယီၤသုးအိၣ်လၢကၠဲၣ်အတိၤခိၣ်ထိးသ့ၣ်တဖၣ်ခးလီၤဝဲန့ၣ်လီၤ.
ကျိဖးဒိၣ်ချံအံၤလီၤတဲာ်ဝဲဖဲ စီၤပ---, မီၤ ဖ--- ဒီး စီၤဘ--- သ့ၣ်တဖၣ်ကျဲဝဲဘံလၣ်မၠဲၣ်လၢကတ့ထီၣ်ဝဲထံကမျၢန့ၣ်လီၤ. ကျိဖး ဒိၣ်က့တဖၣ်ဘၣ်ဝဲထံကမျၢအထူၣ်တဖၣ် ဒီးသ့ၣ်ထူၣ်လၢအအိၣ်ဘူးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤပ--- ဘၣ်ဒိဝဲတဆံးတက့ၢ်လၢလၢၢ် က့ဖျိးဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်တဂၤစံးဝဲလၢ ကျိဖးဒိၣ်ချံတကလုာ်အံၤအခံကဘၣ်ပိၢ်ဖးထီၣ်လၢတၢ်ဖးဖီဒီးလီၤတဲာ်ပိၢ် ဖးထီၣ်ဝဲ ဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ်အံၤတမ့ၢ် (၁၂၀ မမ) အချံဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ KNLA တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဘူး ဒီးကြုၢ်တု ဒီးကီးတရံးဝ့ၢ် ဆၢကတီၢ်, ပယီၤသုးတဖၣ်ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်တဖၣ်ဆူဒူသဝီပူၤ ဒီးတခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်ဆူအဒုၣ်အဒါ အိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၅ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢလီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသ ကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ် မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်က စၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.
